Trẻ em có thể bị ung thư ở một số bộ phận trên cơ thể giống như ở người lớn nhưng tỉ lệ chữa khỏi rất cao. Loại ung thư thường gặp nhất ở trẻ em là bệnh bạch cầu và u nguyên bào thần kinh.

Các bệnh ung thư thường gặp ở trẻ em

Bệnh bạch hầu cấp là gì?

Bệnh bạch cầu cấp là bệnh ung thư của dòng bạch cầu. Bạch cầu giúp cơ thể chống lại viêm nhiễm.

Có 2 loại bạch cầu: bạch cầu dòng tuỷ và bạch cầu dòng lympho. Bạch cầu ảnh hưởng tới các tế bào dòng lympho và là thể ung thư phổ biến nhất ở trẻ em, chiếm tới 23% tỉ lệ ung thư được chẩn đoán ở trẻ dưới 15 tuổi.

Các tế bào bạch cầu non bất thường không làm được chức năng vốn có là bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân nhiễm trùng.

Các yếu tố nguy cơ

Người ta vẫn chưa có hiểu biết nhiều về nguyên nhân của bệnh này. Các nghiên cứu gần đây cho thấy bệnh bạch cầu cấp xuất hiện ở trẻ nam hơn trẻ nữ và gặp nhiều hơn ở những trẻ da trắng hơn là trẻ ở các màu da khác.

Ngoài ra, nguyên nhân phơi nhiễm tia X khi trong quá trình bào thai và các hội chứng gen cụ thể (ví dụ như hội chứng Down) cũng có thể là yếu tố nguy cơ.

Các triệu chứng thường gặp của bệnh bạch cầu cấp

Do các tế bào bạch cầu không thể chống các bệnh viêm nhiễm và thường có xu hướng tụ lại ở nhiều nơi trên cơ thể, và trẻ thương bị thiếu hồng cầu và tiểu cầu (gây ra thiếu máu). Trẻ bị bạch cầu cấp thường có nhiều triệu chứng như sau:

• Sốt
• Mệt mỏi
• Viêm nhiễm thường xuyên
• Sưng hạch bạch huyết, gan hoặc lách
• Da xanh
• Dễ bị chảy máu hoặc thâm tím
• Có những đốm xuất huyết dưới da
• Đau xương hoặc khớp

Bệnh Bạch cầu cấp dòng tuỷ

Bệnh bạch cầu cấp dòng tuỷ là loại ung thư của mô tạo máu, đó chính là tuỷ xương và hạch bạch huyết.

Tuỷ xương tạo ra các tế bào hồng cầu tế bào bạch cầu và tiểu cầu. Bệnh bạch cầu cấp dòng tuỷ là bệnh bạch cầu tác động đến các tế bào tuỷ.

Khi bạch cầu phát triển, tuỷ xương sẽ sản sinh ra một lượng lớn các tế bào bất thường – thường là bạch cầu. Các tế bào máu bất thường, không có khả năng chống lại viêm nhiễm này sẽ lan toả toàn bộ dòng máu và hệ bạch huyết và có thể xâm nhập các cơ quan nội tạng quan trọng trong cơ thể.

Các yếu tố nguy cơ của bệnh bạch cầu cấp dòng tuỷ

Người ta vẫn chưa có hiểu biết nhiều về nguyên nhân của bệnh này. Các nghiên cứu gần đây cho biết bệnh bạch cầu cấp dòng tuỷ thường phổ biến ở trẻ em trong 2 năm tuổi đầu tiên và ít phổ biến hơn ở trẻ lớn hơn và sau đó số lượng ca bệnh lại tăng khi trẻ ở độ tuổi thanh thiếu niên.

Trẻ bị hội chứng Down có nguy có nguy cơ cao hơn đối với bệnh này. Giới tính và tuổi không có vai trò quyết định trong sự phát triển của bệnh bạch cầu cấp dòng tủy.

U nguyên bào thần kinh là gì?

U nguyên bào thần kinh là một khối u ung thư có tính chất cứng. Khối u bắt đầu từ mô thần kinh ở cổ, ngực, bụng hoặc chậu hông, nhưng thông thường khối u có gốc ở mô tuyến thượng thận trong ổ bụng. Khối u này đặc trưng ở trẻ nhỏ và chiếm khoảng 50% các ca ung thư được chẩn đoán ở trẻ sơ sinh.

Ung thư là kết quả của các tế bào bất thường phát triển trong cơ thể. Trong trường hợp u nguyên bào thần kinh, các tế bào ung thư phát triển từ các tế bào thần kinh trong thời kỳ phôi thai hoặc bào thai. Các tế bào non liên tục phân chia và phát triển bất thường, tạo ra khối u.

Các yếu tố nguy cơ

• Độ tuổi: Bệnh xuất hiện nhiều nhất ở trẻ sơ sinh, chiếm khoảng 50% các ca ung thư được chẩn đoán ở trẻ sơ sinh.
• Giới tính: Bệnh xuất hiện ở trẻ nam nhiều hơn trẻ nữ.
• Chủng tộc: Bệnh gặp ở trẻ em da trắng nhiều hơn các trẻ em da màu khác.
• Lịch sử gia đình: Nếu u nguyên bào thần kinh xuất hiện ở những người thân, họ hàng, bệnh nhi có thể có nguy cơ mắc bệnh này cao hơn.

Các triệu chứng thường gặp:

• Đau bụng hoặc khó chịu ở bụng
• Đau xương hoặc mềm xương
• Sốt
• Mắt lồi ra và có vòng thâm quanh mắt

Các triệu chứng ít gặp hơn có thể là:

• Liệt
• Huyết áp cao
• Tiêu chảy nặng
• Co giật cơ không phối hợp
• Cử động mắt không kiểm soát.

Các bước chẩn đoán u bướu

U nguyên bào thần kinh: Nếu có các triệu chứng, bác sĩ sẽ khám lâm sàng trực tiếp và sẽ đưa ra các xét nghiệm cần làm để tìm ra nguyên nhân của các triệu chứng. Các kiểm tra có thể bao gồm:

• Kiểm tra máu
• Xét nghiệm nước tiểu
• CT hoặc CAT scan
• Cộng hưởng từ
• Sinh thiết

Chẩn đoán bệnh bạch cầu cấp & bệnh bạch cầu cấp dòng tuỷ: Nếu trẻ gặp những triệu chứng trên, trước tiên bác sĩ sẽ khám lâm sàng trực tiếp. Sau đó, bác sĩ sẽ cho trẻ làm kiểm tra máu. Mẫu máu sẽ cho biết số lượng tế bào máu khoẻ mạnh và kiểm tra số lượng tế bào bạch cầu.

Sau đó để khẳng định chẩn đoán, bác sĩ chuyên khoa ung thư sẽ thực hiện sinh thiết tuỷ xương và nghiên cứu nhiễm sắc thể.

Các phương pháp điều trị

Nếu phát hiện ung thư, bác sĩ sẽ chỉ định thêm một số xét nghiệm để khẳng định loại tế bào ung thư và giai đoạn bệnh. Sau đó bác sĩ sẽ thảo luận với gia đình bệnh nhân và bệnh nhân để quyết định kế hoạch điều trị tốt nhất. Điều trị phụ thuộc vào loại ung thư, giai đoạn bệnh, tuổi của bệnh nhân và sức khoẻ chung. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm:

• Phẫu thuật
• Xạ trị
• Hoá trị
• Ghép tuỷ và máu

Tham khảo thêm bài viết:

Bệnh nấm da ở trẻ em

Sốt ở trẻ em và những điều cần biết

Dấu hiệu và cách phòng ngừa bệnh viêm phổi ở trẻ em