Theo Tổ chức Y tế Thế giới, ước tính hàng năm có khoảng 150 triệu đợt viêm phổi xảy ra ở trẻ em các nước đang phát triển, trong đó có khoảng 11 triệu trẻ nhập viện.Do đó, việc nắm rõ nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng ngừa bệnh viêm phổi ở trẻ em sẽ giúp bố mẹ “phản ứng nhanh” khi trẻ không may mắc bệnh cũng như bảo vệ con một cách tốt nhất.
Dấu hiệu và cách phòng ngừa bệnh viêm phổi ở trẻ em
MỤC LỤC :
Viêm phổi – bệnh thường gặp ở trẻ em dưới 5 tuổi
Viêm phổi ở trẻ em là tình trạng nhiễm trùng đường hô hấp nặng. Bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên trẻ dưới 5 tuổi là đối tượng thường gặp nhất, dễ dẫn đến biến chứng nặng và tử vong hơn.
Bệnh viêm phổi ở trẻ em có 2 loại
– Viêm phổi thùy: Đây là tình trạng viêm nhiễm ở nhu mô phổi, viêm ống phế nang, túi phế nang, viêm phế quản tận cùng. Bệnh thường xảy ra ở trẻ có sức đề kháng kém như: trẻ suy dinh dưỡng, trẻ có tiền sử bệnh lý liên quan đến đường hô hấp…
– Viêm phổi phế quản: Là tình trạng viêm, nhiễm trùng cấp lan tỏa ở phế quản, phế nang phổi và cả các mô kẽ. Bệnh tiến triển rất nhanh, biến chứng nặng, thậm chí có thể gây tử vong nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách. Trẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt là trẻ sơ sinh dưới 2 tháng rất dễ mắc bệnh này.
“Thủ phạm” gây bệnh viêm phổi ở trẻ em
Khi bị viêm phổi phế cầu, trẻ có triệu chứng ho nhiều, ớn lạnh, sốt cao, vã mồ hôi, thở nhanh, đau ngực, đau cơ, mệt mỏi và ho có đờm. Những triệu chứng này dễ nhầm lẫn với cảm cúm thông thường nên bố mẹ thường xem nhẹ và mua thuốc điều trị triệu chứng. Trong khi đó, viêm phổi nếu không được phát hiện và điều trị sớm sẽ rất nguy hiểm”.
Ngoài ra, một số nguyên nhân khác có thể gây bệnh viêm phổi ở trẻ em như: trẻ nhiễm virus, khu vực có mức độ ô nhiễm cao, trẻ thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc…
Dấu hiệu nhận biết trẻ em đang mắc bệnh
Dấu hiệu viêm phổi ở trẻ sơ sinh
- Sốt cao trên 39 độ
- Mệt mỏi, nằm li bì và ngủ liên tụ
- Tình trạng khó thở, thở nhanh hơn mức bình thường, dùng cả bụng để co bóp và cố gắng lấy nhiều oxy hơn để thở
- Ho khan vào thời gian đầu và sau đó ho có đờm, đờm trắng rồi chuyển xanh hoặc vàng
- Môi và da xanh xao, nhợt nhạt do cơ thể không đủ oxy
- Tức ngực hoặc đau bụng
- Nôn trớ hoặc tiêu chảy
- Bỏ bú hoặc bú ít.
Dấu hiệu viêm phổi ở trẻ nhỏ
- Thở rất nhanh
- Thở rít hoặc thở khò khè, thở khó khăn
- Sốt
- Ho;
- Nghẹt mũi
- Ớn lạnh
- Nôn ói
- Đau tức ngực
- Đau bụng, tiêu chảy
- Mệt mỏi, ít vận động
- Mất cảm giác thèm ăn, ăn không ngon
- Môi, đầu móng tay xanh hoặc xám.
Thở nhanh là triệu chứng xuất hiện sớm nhất khi trẻ em bị viêm phổi, sớm hơn cả các dấu hiệu có được khi nghe phổi bằng ống nghe và cả khi chụp X-quang. Bố mẹ có thể dễ dàng phát hiện dấu hiệu này ngay tại nhà:
- Trẻ dưới 2 tháng, thở nhanh khi nhịp thở từ 60 lần/phút trở lên.
- Trẻ từ 2 tháng đến dưới 12 tháng, thở nhanh với 50 lần/phút trở lên.
- Trẻ từ 12 tháng đến dưới 5 tuổi, thở nhanh khi 40 lần/phút trở lên.
Khi nào trẻ em bị viêm phổi cần nhập viện điều trị?
- Trẻ sốt cao và kéo dài: Sốt cao có thể là triệu chứng của nhiều bệnh khác, tuy nhiên trẻ sốt cao kéo dài trong 2-3 ngày liên tục là triệu chứng viêm phổi.
- Co lõm lồng ngực: Đây là triệu chứng của trẻ đã bị viêm phổi nặng. Lúc này, khi trẻ hít vào, phần dưới lồng ngực (1/3 dưới) sẽ bị lõm vào. Trong trường hợp phần mềm giữa xương sườn hoặc vùng trên xương đòn rút lõm thì không phải là rút lõm lồng ngực.
- Cơ thể tím tái: Đó là tình trạng da nhợt nhạt và tím lại ở mặt, chân, tay cho đến toàn thân. Nếu không được phát hiện và đưa đi cấp cứu kịp thời, bệnh có thể gây biến chứng, thậm chí dẫn đến tử vong.
- Triệu chứng khác như: Trẻ khó thở, thở khò khè; Đau ngực, có thể đau ít hoặc nhiều; Môi khô, kèm theo mệt mỏi chán ăn…
Biến chứng nguy hiểm của bệnh viêm phổi ở trẻ em
Bệnh viêm phổi ở trẻ em diễn biến từ nhẹ đến nặng. Trong trường hợp không được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng như:
- Nhiễm trùng huyết: Là tình trạng vi khuẩn gây bệnh viêm phổi xâm nhập vào hệ tuần hoàn dẫn đến nhiễm trùng máu và sốc biến chứng nhiễm trùng. Biến chứng này rất khó điều trị, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ và có thể gây tử vong.
- Tràn mủ màng phổi: Gây khó khăn trong hô hấp, bạch cầu tăng cao và xuất hiện tình trạng kháng thuốc.
- Viêm màng não: Gây tổn thương não vĩnh viễn, rối loạn thần kinh, đe dọa tính mạng của trẻ.
- Hội chứng suy hô hấp cấp: Gây áp xe phổi, viêm phổi mạn tính, suy giảm hệ miễn dịch.
- Tràn dịch màng tim, trụy tim: Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, bệnh viêm phổi ở trẻ em có thể ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tuần hoàn gây tràn dịch màng tim, bóng tim to, trụy tim,…
- Các biến chứng khác: viêm nội tâm mạc, viêm phúc mạc, viêm khớp,…
Phòng ngừa bệnh viêm phổi ở trẻ em bằng cách nào?
Tiêm chủng vắc xin phòng bệnh.
Không cho trẻ tiếp xúc với các nguồn lây bệnh.
Chế độ dinh dưỡng cho trẻ:
- Với trẻ sơ sinh: Đảm bảo cho trẻ được bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu.
- Với trẻ nhỏ: Đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ, bổ sung thêm rau xanh, hoa quả, đặc biệt là nhóm trái cây có múi tăng vitamin C; Thịt, cá tăng lượng đạm, omega-3…
- Cho trẻ ăn ngủ đúng giờ.
- Không nên tự ý dùng thuốc cho trẻ khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
Tham khảo thêm:
Thực phẩm tăng sức đề kháng cho trẻ
Các bệnh truyền nhiễm thường gặp ở trẻ nhỏ