Ung thư gan: Những điều nên biết

MỤC LỤC :

Ung thư gan là gì?

Ung thư gan là tình trạng tế bào ở gan tăng sinh và phát triển bất thường tạo thành khối u, cản trở khả năng hoạt động bình thường của gan.

Ung thư có thể là nguyên phát hoặc thứ phát. Ung thư gan nguyên phát bắt đầu từ các tế bào gan, có thể từ biểu mô, đường mật hoặc mạch máu gan. Trong khi ung thư gan thứ phát là tế bào ung thư ở vị trí khác phát triển và tách rời khỏi vị trí ban đầu, di chuyển theo máu hoặc hệ thống bạch huyết đến gan. Các tế bào ung thư này tập hợp trong gan và bắt đầu phát triển ở gan.

Chính vì vậy, khi phát hiện một khối u gan, thường bệnh nhân sẽ cần làm thêm một số xét nghiệm khác để xác định khối u ở gan là nguyên phát hay thứ phát.

Nó có thể được chia thành hai loại: ung thư gan nguyên phát, bắt nguồn từ gan và ung thư gan thứ phát, bắt đầu ở những nơi khác trong cơ thể và lan đến gan. Tỷ lệ mắc ung thư gan nguyên phát đang gia tăng ở nhiều nơi trên thế giới, trong khi ung thư gan thứ phát ít phổ biến hơn nhưng vẫn là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Các nguyên nhân dẫn đến ung thư gan

Ung thư gan là một tình trạng nghiêm trọng và đe dọa tính mạng, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên thế giới. Nó phát triển do sự kết hợp của nhiều yếu tố, bao gồm tuổi tác, di truyền và lối sống:

Tuổi tác là một trong những yếu tố quan trọng nhất trong việc phát triển ung thư gan vì nguy cơ gia tăng theo tuổi tác những người trên 40 tuổi tỉ lệ ung thư gan càng cao
Virus viêm gan B (HBV): Theo WHO năm 2016 tỉ lệ nhiễm HBV ở người lớn tại Việt Nam khoảng 8,2-19%. Nguy cơ ung thư gan ở người nhiễm HBV mạn tính trong cuộc đời là 10-25%.
Virus viêm gan C (HCV): Theo WHO năm 2016 tỉ lệ nhiễm HCV ở người lớn tại Việt Nam khoảng 1-3,3%. Nguy cơ ung thư gan ở người nhiễm HCV cao gấp 17 lần so với người không nhiễm.
Xơ gan do bất kỳ nguyên nhân nào cũng làm tăng nguy cơ ung thư gan. Sử dụng rượu bia và viêm gan B, C mạn tính là những nguyên nhân phổ biến nhất gây ra xơ gan.
Sử dụng rượu nặng và sử dụng ma túy khác; Dinh dưỡng kém, chẳng hạn như ăn không đủ trái cây hoặc rau quả;
Phơi nhiễm phóng xạ bao gồm xạ trị gan (thường gặp trong trường hợp ung thư); Viêm gan tự miễn, xảy ra khi hệ thống miễn dịch tấn công nhầm các tế bào của chính cơ thể; Rối loạn ống mật..
Những người hút thuốc, bị bệnh đái tháo đường và thừa cân/béo phì có thể bị các vấn đề về gan, do đó có nguy cơ bị ung thư gan cao hơn người khỏe mạnh.

Các triệu chứng của ung thư gan

Ung thư gan là một tình trạng nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến người lớn ở mọi lứa tuổi. Phát hiện và chẩn đoán sớm ung thư gan là chìa khóa để điều trị thành công, vì vậy điều quan trọng là phải nhận ra các triệu chứng phổ biến có thể báo hiệu sự hiện diện của căn bệnh này.

Các triệu chứng phổ biến nhất của ung thư gan ở người lớn bao gồm đau bụng, sụt cân, mệt mỏi, vàng da, buồn nôn và nôn, nước tiểu sẫm màu và phân nhạt màu. Các triệu chứng khác ít phổ biến hơn có thể bao gồm đầy hơi hoặc sưng ở bụng và gan hoặc lá lách to

Có một trong những triệu chứng trên không có nghĩa là bạn chắc chắn bị ung thư gan. Nhưng nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào cũng nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị.

Chuẩn đoán ung thư gan

Khám lâm sàng tìm hiểu các yếu tố nguy cơ và kiểm tra các triệu chứng có thể nhìn, sờ thấy được.

Các xét nghiệm cận lâm sàng bao gồm:

– Xét nghiệm máu để kiểm tra công thức máu, chức năng đông máu, đường huyết, chức năng gan thận, xét nghiệm miễn dịch virus HBV,HCV, các chỉ dấu sinh học ung thư. Trong đó, nồng độ alpha-fetoprotein (AFP) trong máu tăng cao là một dấu hiệu của ung thư gan.

– X-quang phổi thẳng, siêu âm doppler mạch máu gan, siêu âm, chụp CT hoặc MRI bụng tạo ra hình ảnh chi tiết của gan và các cơ quan khác trong ổ bụng, cho phép xác định vị trí, tổn thương, kích thước và đánh giá xem liệu ung thư đã di căn hay chưa.

– Sinh thiết gan được dùng để xác định chẩn đoán và phân biệt các loại ung thư gan.

Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định thêm một số xét nghiệm hỗ trợ điều trị khác.

Điều trị ung thư gan

Phẫu thuật gan như thế nào phụ thuộc vào loại và mức độ ung thư gan

Điều trị ung thư gan phụ thuộc vào số lượng, kích thước và vị trí của các khối u trong gan; tình trạng hoạt động của gan và khối u còn khu trú hay đã di căn. Điều trị có thể dùng một phương pháp hoặc kết hợp nhiều phương pháp với nhau.

Một số phương pháp điều trị ung thư gan như:

Ung thư gan là một tình trạng y tế nghiêm trọng cần được chú ý ngay lập tức. Các lựa chọn điều trị khác nhau tùy thuộc vào kích thước và giai đoạn của khối u, cũng như các yếu tố khác như tuổi tác và sức khỏe tổng thể. Các phương pháp điều trị ung thư gan phổ biến nhất bao gồm cắt bỏ gan, phẫu thuật ghép gan, đốt khối u, hóa trị và xạ trị.

Cắt gan liên quan đến phẫu thuật cắt bỏ một phần của gan mang khối u. Thủ tục này có thể được sử dụng để loại bỏ các khối u nhỏ hoặc để giảm kích thước của các khối u lớn hơn trước khi hóa trị hoặc xạ trị. Phẫu thuật ghép gan là một lựa chọn khác cho những người mắc ung thư gan giai đoạn cuối; một cơ quan hiến tặng khỏe mạnh được cấy ghép vào cơ thể bệnh nhân để thay thế cơ quan bị bệnh của họ.

Đốt khối u là hình thức điều trị mới sử dụng năng lượng cường độ cao để tiêu diệt khối u tại chỗ mà không làm tổn thương các mô lành xung quanh. Liệu pháp hóa trị sử dụng các loại thuốc nhắm mục tiêu để tiêu diệt tế bào ung thư trong khi không gây hại cho các tế bào khỏe mạnh; loại điều trị này đã được tìm thấy là hiệu quả hơn phẫu thuật.

Tại Hoa Kỳ, hóa trị liệu được thực hiện thông qua tiêm (tiêm tĩnh mạch hoặc tiêm tĩnh mạch), uống hoặc bằng ống thông (thông qua một ống được đưa qua mũi và vào dạ dày). Hóa trị cũng có thể được cung cấp dưới dạng thuốc viên. Một số bệnh nhân nhận được một loại thuốc hít.

Cách ngăn ngừa ung thư gan

Ung thư gan là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong liên quan đến ung thư trên toàn thế giới. Điều quan trọng là phải thực hiện các biện pháp phòng ngừa để giảm nguy cơ phát triển căn bệnh chết người này. Tiêm phòng, chẩn đoán và điều trị sớm các bệnh về gan, thay đổi lối sống là một số cách phòng ngừa ung thư gan hiệu quả nhất. Vắc xin có thể giúp bảo vệ chống lại một số loại viêm gan có thể dẫn đến ung thư gan.

Chẩn đoán và điều trị sớm cũng rất quan trọng vì nó có thể giúp phát hiện bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào trước khi chúng trở nên nghiêm trọng hơn Thay đổi lối sống, chẳng hạn như bỏ thuốc lá và hạn chế uống rượu, cũng có thể làm giảm nguy cơ phát triển ung thư gan.

Phòng ngừa virus viêm gan B

Virus viêm gan B lây lan từ người này sang người khác qua đường máu, quan hệ tình dục hoặc từ mẹ sang con. Tiêm vaccine viêm gan B là cách tốt nhất để phòng ngừa lây nhiễm virus HBV.

Vaccine viêm gan B nên được chủng ngừa cho tất cả trẻ em, nhất là trẻ sơ sinh để ngăn ngừa nhiễm HBV. Người lớn cần tiêm ngừa nếu chưa từng tiêm hoặc tiêm nhắc lại nếu xét nghiệm cho thấy hiệu lực vaccine đã giảm đi.

Những người đã nhiễm HBV nên duy trì điều trị.

Phòng ngừa virus viêm gan C

Hiện nay vẫn chưa có vaccine viêm gan C, các biện pháp phòng ngừa bao gồm:

– Quan hệ tình dục an toàn bằng cách sử dụng các biện pháp bảo hộ khi quan hệ, chẳng hạn như bao cao su. Tuy nhiên, đôi khi bao cao su không phải an toàn tuyệt đối, vì vậy không nên quan hệ với nhiều người, đảm bảo đối tượng quan hệ không bị viêm gan B, C hoặc các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác.

– Không sử dụng ma túy và không sử dụng chung kim tiêm với người khác.

– Thận trọng với hình xăm và xỏ khuyên.

Những người đã nhiễm HCV nên tích cực điều trị để đạt được đáp ứng virus bền vững (sustained virologic response – SVR).

Giảm nguy cơ xơ gan

Các biện pháp ngăn ngừa xơ gan cũng giúp hạn chế nguy cơ bị ung thư gan:

– Phụ nữ không nên uống nhiều hơn một ly rượu mỗi ngày và nam giới không nên uống nhiều hơn hai ly rượu mỗi ngày.

– Tập thể dục thường xuyên, mỗi tuần nên tập ít nhất 5 ngày, mỗi lần tối thiểu 30 phút.

– Có chế độ ăn uống cân bằng với protein nạc, trái cây, rau củ và ngũ cốc nguyên hạt; hạn chế chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa.

– Duy trì cân nặng hợp lý. Nếu bị thừa cân/béo phì, hãy giảm cân bằng cách tăng giải phóng calo và hạn chế lượng calo nạp vào cơ thể.

– Không hút thuốc lá.

– Điều trị lâu dài và hiệu quả các bệnh lý gan đang hoạt động, bao gồm gan nhiễm mỡ, viêm gan…

Khám sức khỏe định kỳ

Việc phòng ngừa không thể loại bỏ hoàn toàn nguy cơ bị ung thư gan. Vì vậy khám sức khỏe định kỳ là rất quan trọng để phát hiện ra các yếu tố nguy cơ tiềm ẩn có thể dẫn đến bệnh về gan và một số vấn đề sức khỏe khác có thể gây ung thư gan.

Theo hướng dẫn của Bộ Y tế thì nhóm đối tượng có nguy cơ cao (nhiễm HBV mạn, nhiễm HCV mạn, xơ gan không liên quan đến virus viêm gan) nên tầm soát ung thư gan mỗi 6 tháng một lần; nhóm đối tượng có nguy cơ rất cao (xơ gan liên quan đến viêm gan do virus) nên tầm soát mỗi 3 tháng một lần.

Việc tầm soát ung thư gan định kỳ giúp phát hiện sớm ung thư hoặc các tổn thương tiền ung thư để được can thiệp kịp thời, nâng cao hiệu quả điều trị và khả năng sống cho người bệnh.

Xem thêm:

Bài tập thở giúp người hen phế quản cải thiện tình trạng bệnh

Cách tẩy da chết bằng nguyên liệu tại gia

Facebook: Dược phẩm 365

Youtube: Dược phẩm 365