Bệnh còi xương: Nguyên nhân, triệu chứng ở đâu?

Còi xương là một bệnh lý có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, phổ biến nhất là ở trẻ em. Bệnh nếu không được phát hiện và điều trị sớm có thể gây ra nhiều hệ lụy như chậm phát triển, mất xương vĩnh viễn, dị tật xương,… Vậy còi xương là gì? Bệnh còi xương được điều trị như thế nào?

MỤC LỤC :

Còi xương là gì?

Còi xương (Rickets) là một dạng rối loạn thường gặp ở trẻ em, khiến xương bị mềm, yếu và dễ gãy hơn bình thường. Tình trạng này xảy ra chủ yếu do sự thiếu hụt vitamin D, canxi hoặc Phospho trong cơ thể. Bệnh thường hay gặp ở lứa tuổi dưới 3 tuổi. Vùng dịch tễ hay gặp trẻ em còi xương là miền núi, nơi sương mù nhiều, ít ánh nắng. Do đó dẫn đến việc tổng hợp Vitamin D bị thiếu, ảnh hưởng đến quá trình hấp thu và chuyển hóa của Canxi và Photpho, là những nguyên liệu cần thiết tạo nên bộ khung xương.

Tuy nhiên trẻ em thành thị cũng có thể bị còi xương do trẻ được bao bọc quá kỹ trong nhà, không được tắm nắng thường xuyên cũng dẫn đến thiếu tổng hợp Vitamin D. Ngoài vấn đề còi xương do thiếu Vitamin D bởi nguồn cung không đủ, bệnh còi xương còn do rối loạn chuyển hóa Vitamin D, khiến không đủ Vitamin D3 là loại tham gia vào quá trình chuyển hóa tạo xương.

Bệnh còi xương còn có thể xảy ra ở người trưởng thành, được gọi là nhuyễn xương (Osteomalacia). Đa số các trường hợp này xảy ra ở phụ nữ trong thời kỳ mang thai.

Nguyên nhân còi xương

Phần lớn các trường hợp còi xương xảy ra do cơ thể thiếu hụt vitamin D. Theo nghiên cứu, vitamin D, Canxi và Phospho là những thành phần chính tham gia vào quá trình hình thành xương. Trong đó, vitamin D có vai trò giúp cơ thể hấp thụ Canxi và Phospho. Khi cơ thể thiếu hụt vitamin D, hàm lượng Canxi, Phospho trong máu giảm, cơ thể có thể sẽ lấy những dưỡng chất này từ xương để phục vụ cho các hoạt động sống.

Đồng thời, lượng vitamin D thực tế được cung cấp cho cơ thể có đến 80% được lấy từ ánh nắng mặt trời và chỉ 20% lấy từ các thực phẩm hằng ngày (thịt, cá, trứng, sữa, dầu, đậu,…). Vì vậy, trẻ có thể bị còi xương do thiếu vitamin D nếu được bao bọc quá kỹ, không được tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời.

Bên cạnh vitamin D, việc thiếu hụt vitamin K2 – một loại vitamin có chức năng vận chuyển canxi tạo xương, vitamin D3 – một loại vitamin tham gia vào quá trình chuyển hóa xương hay các khoáng chất tham gia vào quá trình tạo xương như phospho, kẽm, magie,… sẽ khiến xương phát triển không bình thường, gây còi xương.

Ngoài ra, trong một số trường hợp trẻ có thể bị còi xương do gặp các vấn đề về tự tổng hợp và chuyển hóa Vitamin D, Canxi và Phospho thành xương như bệnh Celiac, viêm đường ruột, xơ nang, hay các bệnh lý về thận.

Triệu chứng còi xương

Triệu chứng điển hình nhất của bệnh còi xương là tình trạng xương bị mềm hóa, dễ bị nứt gãy (hiện tượng gãy xương cành tươi).

Bên cạnh đó, khi mắc bệnh, bệnh nhân có thể xuất hiện một số triệu chứng sau đây :

Toàn thân: Trẻ bị còi xương thường có biểu hiện chán ăn, suy dinh dưỡng
Tại xương: Trẻ bị còi xương có biểu hiện tại xương sọ: Thóp chậm liền (hơn 1 tuổi mà thóp còn rộng), bờ thóp mềm, vòng đầu to, có bướu trán, bướu đỉnh. Trẻ chậm mọc răng, răng sâu, mọc không đều nhau. Tại xương chi: Chi cong,vòng cổ chân, vòng cổ tay. Lồng ngực hình ngực gà, có thể có chuỗi hạt sườn. Hậu quả dẫn đến trẻ chậm phát triển vận động như muộn biết bò, muộn biết đi.
Thần kinh: Trẻ bị còi xương thường hay giật mình, ngủ không sâu giấc, hay vã mồ hôi ban đêm (mồ hôi trộm) dẫn đến rụng tóc gáy nhiều. Nếu bị nặng trẻ thường quấy khóc liên tục. Trong một vài trường hợp còi xương nặng có thể hạ Canxi máu khiến trẻ bị co giật, nôn nấc nhiều

Đối tượng nguy cơ dễ bị còi xương

Bệnh còi xương có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biến hơn ở trẻ em, nhất là trẻ từ 6 tháng đến 3 tuổi. Lúc này, hệ thống xương của trẻ đang phát triển và chưa ổn định nên trẻ sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Hơn nữa, trẻ sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nếu sinh sống ở những nơi thiếu ánh nắng, chế độ dinh dưỡng thiếu chất.

Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ bị còi xương?

Bên cạnh các nguyên nhân gây còi xương được nhắc đến ở trên, một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh này, gồm:

Trẻ da đen: Các chuyên gia cho biết, da đen là màu da có khả năng sản xuất vitamin D kém hơn những màu da khác.
Trẻ sinh sống ở vĩ độ phía Bắc, nơi có ít ánh nắng mặt trời.
Trẻ sinh non.
Trẻ sinh ra trong gia đình có tiền sử bệnh còi xương.
Bệnh nhân đang sử dụng một số loại thuốc như thuốc chống động kinh, thuốc kháng virus gây ảnh hưởng đến khả năng sử dụng vitamin D cho cơ thể,…
Trẻ được nuôi bằng sữa mẹ hoàn toàn nhưng sữa mẹ không có đủ dưỡng chất, nhất là vitamin D.

Cách chẩn đoán còi xương

Thông thường, bên còi xương sẽ được chẩn đoán thông qua thăm khám sức khỏe lâm sàng. Bác sĩ sẽ dựa vào các triệu chứng và kiểm tra sự bất thường của xương như hộp sọ, ngực, chân tay,… Ngoài ra, bác sĩ có thể yêu cầu trẻ thực hiện một số xét nghiệm y khoa để kiểm tra mức độ biến dạng của xương và nồng độ vitamin D, canxi và phospho trong cơ thể bệnh nhân, gồm:

Chụp X-quang;
Xét nghiệm máu;
Xét nghiệm nước tiểu;
Sinh thiết xương.

Hãy thường xuyên theo dõi trang web của dược phẩm 365 để biết được nhiều hơn về các bệnh lý nhé!

Xem thêm:

Viêm gan B ở trẻ em cần lưu ý!

Viêm tai giữa ở trẻ phải làm sao?

Facebook: Dược phẩm 365

Youtube: Dược phẩm 365