Chẩn đoán hội chứng ruột kích thích

Bệnh sử gợi ý bệnh

Khai thác bệnh sử tỉ mỉ là chìa khóa để thiết lập chẩn đoán hội chứng ruột kích thích. Các tiêu chí Rome cung cấp nền tảng cho việc hỏi bệnh và nhận diện triệu chứng phù hợp với hội chứng ruột kích thích bao gồm:

• Thay đổi thói quen đi tiêu
• Đau bụng
• Chướng bụng
• Tiêu phân đàm nhớt trong hoặc trắng, không do nguyên nhân viêm nhiễm
• Các triệu chứng khác
• Các triệu chứng liên quan đến tình trạng căng thẳng

Bệnh sử không phù hợp với bệnh Hội chứng ruột kích thích

• Các dấu hiệu bất thường khởi phát ở tuổi trung niên hoặc lớn hơn
• Các triệu chứng cấp tính: hội chứng ruột kích thích thường mang tính chất mạn tính.
• Triệu chứng tiến triển nặng hơn
• Triệu chứng xảy ra về đêm
• Chán ăn hoặc giảm cân
• Sốt
• Chảy máu trực tràng, tiêu phân có máu
• Tiêu chảy không kèm đau bụng
• Không dung nạp lactose và/hoặc fructose, Gluten

Xét nghiệm

• Xét nghiệm công thức máu để tầm soát thiếu máu, viêm nhiễm
• Xét nghiệm chuyển hóa để đánh giá toàn diện các rối loạn chuyển hóa và loại trừ tình trạng mất nước/điện giải ở bệnh nhân tiêu chảy.
• Loại trừ chảy máu đường tiêu hóa bằng xét nghiệm máu ẩn trong phân
• Xét nghiệm phân tìm kháng nguyên Giardia: tìm trứng và ký sinh trùng.
• Xét nghiệm vi sinh, kiểm tra phân tìm các vi sinh vật gây bệnh đường ruột, tìm bạch cầu, tìm độc tố Clostridium difficile.
• Xét nghiệm chức năng tuyến giáp (tùy bệnh nhân): tầm soát cường giáp hoặc suy giáp.
• Xét nghiệm canxi huyết thanh: tầm soát cường cận giáp.
• Xét nghiệm không đặc hiệu cho tình trạng viêm nhiễm: tốc độ lắng hồng cầu hoặc CRP.
• Các xét nghiệm huyết thanh hoặc sinh thiết ruột non để tầm soát bệnh celiac, đặc biệt là trong Hội chứng ruột kích thích thể tiêu chảy chiếm ưu thế.
• Xét nghiệm H2 hơi thở để loại trừ tình trạng vi khuẩn phát triển quá mức ở những bệnh nhân tiêu chảy.

Chẩn đoán hình ảnh tùy theo bệnh sử

• Chụp dạ dày ruột non: tầm soát khối u, viêm nhiễm, tắc nghẽn và bệnh Crohn.
• Chụp đại tràng cản quang kép: tầm soát khối u và viêm.
• Siêu âm túi mật: khi bệnh nhân bị khó tiêu tái diễn hoặc đau sau ăn đặc trưng.
• CT scan bụng: tầm soát khối u, tắc nghẽn, và bệnh lý tuyến tụy.

Các xét nghiệm khác

• Thực hiện chế độ ăn uống không lactose trong 1 tuần, kết hợp với bổ sung lactate. Nếu tình trạng cải thiện, chứng tỏ bệnh nhân có bất dung nạp đường lactose, dù rằng bệnh sử và đáp ứng với thử nghiệm này có thể chưa hoàn toàn đáng tin cậy.
• Tương tự cần xem xét thêm tình trạng không dung nạp fructose.
• Chỉ định nhịn ăn trong 48-giờ: nếu tiếp tục tiêu chảy chứng tỏ có nguyên nhân gây tăng tiết dịch.
• Đo áp lực hậu môn có thể thấy phản ứng co thắt với tình trạng chướng trực tràng hoặc những vấn đề khác.

Thực hiện thủ thuật chẩn đoán

• Nội soi đại tràng sigmoid bằng ống mềm ở bệnh nhân hội chứng ruột kích thích để xác định tình trạng viêm hoặc tắc nghẽn xa.
• Có thể chỉ định nội soi thực quản dạ dày tá tràng kèm sinh thiết cho bệnh nhân rối loạn tiêu hóa kéo dài, sụt cân, có các triệu chứng kém hấp thu hoặc nếu nghi ngờ bệnh celiac
• Nội soi đại tràng ở những bệnh nhân có dấu hiệu cảnh báo như: chảy máu, thiếu máu, tiêu chảy mãn tính, lớn tuổi, tiền sử polyp đại tràng, tiền sử ung thư trong gia đình, giảm cân hoặc chán ăn.

Tham khảo thêm:

Viêm loét hành tá tràng biểu hiện thế nào?

Hen phế quản là gì? Triệu chứng và nguyên nhân

Viêm túi thừa đại tràng: Nguyên nhân, cách điều trị