Sống khỏe
Bệnh còi xương ở trẻ
Còi xương là căn bệnh hay gặp ở trẻ dưới 3 tuổi. Bệnh còi xương có thể gây biến dạng xương của trẻ, thậm chí là dẫn tới tử vong do các bệnh nhiễm khuẩn, nhất là viêm phổi.
Bệnh còi xương ở trẻ là gì?
– Còi xương là bệnh loạn dưỡng xương do thiếu vitamin D hoặc rối loạn chuyển hóa vitamin D trong cơ thể. Căn bệnh này hay gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 3 tuổi.
– Vitamin D là loại vitamin tan trong chất béo, có trong thức ăn từ động vật như cá, gan, trứng, sữa,… Vitamin D là một nhóm gồm từ D2 – D7, trong đó 2 chất có hoạt tính mạnh nhất là D2 và D3.
– Vitamin D có vai trò rất quan trọng trong quá trình tạo xương nhờ tác dụng tăng hấp thu canxi và phospho ở ruột, tăng tái hấp thu canxi ở thận, tham gia vào quá trình canxi hóa sụn tăng trưởng nên nó rất quan trọng trong sự phát triển hệ xương của trẻ em. Khi thiếu vitamin D, ruột không hấp thu đủ canxi và phospho, làm canxi máu giảm và canxi trong xương bị huy động để ổn định nồng độ canxi máu, dẫn tới bệnh còi xương ở trẻ em, làm trẻ chậm lớn, chậm biết đi, chân vòng kiềng,…
Dấu hiệu của bệnh còi xương ở trẻ em
Dấu hiệu còi xương sớm ở trẻ là trẻ hay quấy khóc, nôn trớ, ra mồ hôi trộm, ngủ không yên giấc, rụng tóc phía sau đầu ( tóc rụng vành khăn ). Trẻ bị còi xương cấp có biểu hiện tiếng thở rít thanh quản, hay nôn, nấc khi ăn, cơn khóc nặng, có thể bị co giật do hạ calci máu. Tùy từng lứa tuổi mà các biểu hiện ở xương trẻ sẽ khác nhau. Cụ thể là:
- Ở trẻ nhỏ: sờ thấy xương sọ mềm, đầu dễ bị méo mó do tư thế nằm, đầu bẹt về phía sau hoặc một bên. Thóp rộng của trẻ chậm liền, bờ thóp mềm, đầu to có bướu, răng trẻ mọc chậm, răng mọc lộn xộn và men răng xấu.
- Ở trẻ lớn hơn: có biến đổi xương lồng ngực, có chuỗi hạt sườn. Các xương chi xuất hiện vòng cổ tay và cổ chân. Các cơ nhão nên trẻ chậm biết lẫy, bò, ngồi, đứng, đi,… Nếu không điều trị kịp thời có thể để lại nhiều di chứng cho trẻ như: lồng ngực biến dạng, ngực dô ra phía trước như ngực gà, gù, chân tay cong, chân vòng kiềng, chân chữ bát, vẹo cột sống, khung chậu hẹp,… Ngoài ra, trẻ bị còi xương còn bị xanh xao, thiếu máu và hay bị viêm phổi tái phát nhiều lần.
Cách điều trị và phòng ngừa bệnh còi xương ở trẻ
Dùng thuốc
– Với những trẻ ít được tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, trẻ sinh ra bị nhẹ cân (dưới 2500g) thì từ tuần thứ 2 sau sinh nên uống vitamin D với liều 400 đơn vị/ngày, uống liên tục trong năm đầu.
– Trẻ còi xương thường bị thiếu canxi nên cha mẹ cần cho trẻ uống thêm canxi. Liều lượng và thời gian dùng thuốc cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ vì nếu uống quá liều, kéo dài có thể làm tăng canxi máu, vôi hóa mạch máu dẫn tới sỏi thận.
Thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt
- Ngay từ khi mang thai người mẹ nên thường xuyên tắm nắng để tiếp nhận đủ vitamin D.
- Thai phụ nên tăng cường vitamin D từ thức ăn: thêm gan cá, cua, trứng, sữa, bơ,… vào chế độ ăn vì những thực phẩm này rất giàu vitamin D.
- Bà bầu cần làm việc, nghỉ ngơi hợp lý để tránh bị sinh non. Thai phụ có thể uống vitamin D khi thai nhi được 7 tháng với liều 600.000 đơn vị trong 3 tuần.
- Trẻ sau sinh cần được bú ngay, bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu.
- Tránh cho trẻ ăn dặm quá sớm khi mới 3 – 4 tháng tuổi.
- Khi trẻ bắt đầu ăn dặm cha mẹ nên cho trẻ ăn uống đủ chất, đặc biệt là cua, cá, trứng, gan, sữa, phomai, các loại rau xanh,… Bữa ăn của trẻ nên có dầu ăn hoặc mỡ để tăng hấp thu vitamin D.
- Cho trẻ phơi nắng đều đặn khi trời nắng đẹp: khi da được tiếp xúc với ánh nắng mặt trời thì 7-dehydro cholesterol trong da sẽ chuyển đổi thành vitamin D3. Thời gian tắm nắng thích hợp là 10 – 15 phút mỗi ngày vào buổi sáng hoặc chiều.
Tham khảo bài viết:
Dấu hiệu cảnh báo bệnh viêm tai giữa ở trẻ em
Các bệnh gây viêm đường hô hấp ở trẻ em
