Dinh dưỡng thai kì tốt cho cả mẹ và bé

Suốt 9 tháng trong bụng mẹ thai nhi sống và phát triển dựa vào nguồn dinh dưỡng trực tiếp từ mẹ truyền cho. Bởi vậy, mẹ có đủ chất dinh dưỡng thì con cũng mới khỏe mạnh và phát triển toàn diện. Dưới đây là dinh dưỡng thai kì để các mẹ có thể tham khảo thêm.

Các chất dinh dưỡng chính và năng lượng

– Năng lượng trung bình cần cho một phụ nữ là 2.200 kcal/ ngày

• khi mang thai ở 3 tháng giữa, lượng năng lượng cần tăng lên thêm 360kcal/ ngày.
• trong 3 tháng cuối là thời điểm tăng tốc cho sự phát triển của thai nhi, mẹ bầu cần thêm 475kcal/ ngày.

Tương ứng với lượng năng lượng nạp vào cơ thể, tốc độ tăng cân tương ứng của thai nhi mà ở mức 0,4 kg/ tuần trong 4 tháng giữa và ở 3 tháng cuối thai kỳ, đối với phụ nữ có cân nặng bình thường trước khi mang thai tăng 0,5kg/tuần đối với phụ nữ có cân nặng thấp và 0,3kg/tuần đối với phụ nữ thừa cân.

– Các chất dinh dưỡng chính cần được bổ sung hợp lý qua các bữa ăn như chất đạm giúp xây dựng bào thai, nhau thai, mô cơ thể mẹ, hay chất béo để xây dựng màng tế bào, hệ thống thần kinh cho thai nhi, cung cấp năng lượng và giúp hấp thụ các vitamin trong dầu cho mẹ.

Để bổ sung chất đạm, mẹ bầu nên ăn các thực phẩm giàu chất đạm như thịt cá, trứng sữa, các loại đậu. Đối với chất béo, mẹ bầu nên bổ sung cả chất béo no và không no, nhưng với chất béo no không nên dùng quá 10% năng lượng khẩu phần ăn hàng ngày, tăng sử dụng dầu thực vật thay vì dầu động vật.

Các khoáng chất và vitamin

Dưới đây là một số khoáng chất, vitamin không thể thiếu trong chế độ dinh dưỡng của mẹ bầu trong thai kỳ cần được bổ sung đầy đủ, đảm bảo sự phát triển toàn diện của thai nhi.

• Canxi cần cho sự hình thành bộ xương và tạo răng cho thai nhi. Mẹ bầu cần bổ sung các thực phẩm chứa nhiều canxi như: sữa, cá, đậu, rau xanh, đặc biệt là các sản phẩm từ sữa như sữa chua, phomai mang lại nguồn canxi rất tốt. Định mức canxi dành cho mẹ bầu cần bổ sung là 300mg/ngày đạt 1000mg/ ngày.
• Acid folic có nhiều trong các loại rau có lá, bắp cải, măng tây, bông cải xanh và trắng, cam, chuối, thận, trứng.  Bổ sung Acid folic cần thực hiện sớm khi phát hiện có thai và liên tục đến tuần thứ 12. Nếu không cung cấp đủ acid folic mẹ bầu dễ bị thiếu máu dinh dưỡng đại hồng cầu, gây dị tật ống thần kinh ở thai nhi.
• Vitamin A có nhiều trong thực phẩm có nguồn gốc động vật như gan, lòng đỏ trứng gà, bơ, sữa, thịt, rau quả có màu xanh, màu vàng, đỏ… mẹ bầu cần bổ sung đủ 800 μg/ngày vitamin A, và không nên bổ sung quá mức này dễ dẫn đến quái thai.
• Vitamin D không cung cấp đủ vitamin D khiến trẻ bị nhuyễn xương, co giật do hạ canxi máu, loãng xương sớm…Mẹ bầu có thể hấp thu vitamin D bằng cách tổng hợp trong da dưới tác dụng của ánh sáng mặt trời vào buổi sáng hoặc ăn nhiều gan cá, trứng, bơ sữa, các loại cá béo giàu vitamin D.
• Vitamin B1 có trong gạo không xay quá trắng, hạt đậu, thịt heo, các loại sản phẩm từ nấm mốc, men hợp vệ sinh, một số loại cá. Phụ nữ mang thai cần bổ sung đủ vitamin B1 để phòng ngừa bệnh tê phù trong và sau quá trình mang thai.

Các vi chất

– Không thể thiếu sắt cho cả mẹ và thai nhi trong thời gian thai kỳ. Mẹ bầu cần bổ sung sắt bằng các thực phẩm có nguồn gốc động vật như thịt, gan động vật chứa lượng sắt tương đối cao và dễ hấp thu.

Một nguồn cung cấp sắt hết sức quan trọng nữa là các thực phẩm đươc chế biến sẵn như bột dinh dưỡng, bột mỳ, mì tôm, nước mắm. Mẹ bầu có thể uống viên sắt theo chỉ định của bác sĩ về định lượng cần thiết tùy vào tình trạng thiếu sắt của mình.

– Iod có vai trò quan trọng đối với mẹ bầu. Nếu không bổ sung đủ Iod sẽ gây ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. Mẹ bầu thiếu Iod có khả năng sảy thai cao, thai chết, sinh non hoặc trẻ sinh ra bị chậm phát triển trí tuệ do tổn thương não, cân nặng sơ sinh thấp, dễ bị khuyết tật bẩm sinh như liệt tay chân, điếc, lé, nói ngọng…Thậm chí thiếu Iod trong thai kỳ còn dẫn đến tăng tỷ lệ tử vong sau sinh. Bởi vậy mẹ bầu cần chú ý bổ sung đầy đủ.

Cần làm gì để thai nhi phát triển cân nặng đúng chuẩn? 

– Thay vì ăn nhiều hãy nhớ ăn đúng và đủ

– Kiểm soát cân nặng.

– Xây dựng chế độ luyện tập, nghỉ ngơi hợp lí, tâm lí thoải mái, tránh căng thẳng.

– Tiến hành thăm khám định kỳ, theo dõi cân nặng và sức khỏe thai nhi theo từng tuần tuổi để có biện pháp can thiệp và thay đổi phù hợp.

Có nên dùng thuốc bổ (viên đa chất) trong thai kỳ?

Thuốc bổ, viên uống bổ sung hay các viên đa chất không còn là điều quá xa lạ với nhiều mẹ bầu. Từ tháng thứ 3 trở đi nhu cầu canxi, sắt, axit folic,…của mẹ tăng cao do nhu cầu từ bé. Việc dùng viên đa chất, viên uống bổ sung dinh dưỡng là điều cần thiết bởi thực phẩm mẹ ăn hàng ngày hầu như không đáp ứng đủ hoặc không đúng nhu cầu dinh dưỡng bé cần.

Nên kiêng gì trong thai kỳ để an toàn cho mẹ và bé?

– Kiêng các thực phẩm tái, sống để tránh vi khuẩn.

– Trứng lòng đào, gan, pate,…

– Tránh sử dụng thức ăn dùng màu thực phẩm vì có thể ảnh hưởng đến sự phát triển trí não của thai nhi, khả năng trẻ mắc chứng tăng động sau sinh cao hơn.

– Rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích.

Mẹ nên tăng bao nhiêu cân trong suốt thai kỳ?

Cân nặng trong suốt thai kỳ có liên quan mật thiết đến chế độ dinh dưỡng của mẹ.Trong nhiều trường hợp mẹ bầu bị thừa cân có thể dẫn đến các nguy về bệnh như: đái tháo đường thai kỳ, cao huyết áp,…Ngược lại, mẹ bầu thiếu cân có thể gây ảnh hưởng trực tiếp đến thai nhi như: suy dinh dưỡng, sinh non hoặc thậm chí xảy ra tình trạng thai chết lưu.

Mức tăng cân thai kỳ theo khuyến cáo chuẩn cho thai phụ:

+ Đối với mẹ suy dinh dưỡng hoặc mang đa thai dao động ở mức: 12 – 18 kg.

+ Đối với mẹ bầu bình thường mức tăng cân nên dao động trong khoảng: 8 – 12 kg.

+ Đối với mẹ bầu bị béo phì mức tăng cân nên dao động trong khoảng: 6 – 8 kg.

Có nên dùng sữa bầu trong kỳ mang thai?

Như đã nói, canxi, vitamin, khoáng chất là một trong những vi chất cần cho sự phát triển của thai nhi và sữa là nguồn cung cấp dinh dưỡng dồi dào mẹ có thể sử dụng. 2 ly sữa mỗi ngày trong suốt thai kỳ là liều lượng được các bác sĩ khuyên dùng.

Không có loại sữa tốt mà chỉ có loại sữa hợp với mẹ. Sữa phù hợp là loại sữa khi sử dụng không bị táo bón, tiêu chảy,…đồng thời cung cấp đầy đủ dinh dưỡng mẹ cần.

Xem thêm:

CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG CHO MẸ BẦU NHƯ THẾ NÀO LÀ HỢP LÝ?

Calci Cho Mẹ Bầu Có Quan Trọng?