Bệnh viêm khớp là gì nguyên nhân, triệu chứng

Bệnh viêm khớp là thuật ngữ chỉ hiện tượng nhiễm trùng, sưng viêm trong khớp do nhiều nguyên nhân gây ra như ít vận động, chấn thương, béo phì. Các phương pháp điều trị viêm khớp hiện nay chủ yếu tập trung vào mục đích làm giảm các triệu chứng, kiểm soát tình trạng viêm và duy trì khả năng vận động cho người bệnh.

MỤC LỤC :

Bệnh viêm khớp là gì?

– Bệnh viêm khớp là tình trạng tổn thương, nhiễm trùng, bào mòn ở lớp đệm của sụn khớp khiến cho khớp bị sưng đau, khó cử động. Căn bệnh này xảy ra ở nhiều lứa tuổi khác nhau nhưng phổ biến nhất vẫn là ở người già.

– Bất kỳ khớp nào trên cơ thể chúng ta đều có thể bị viêm. Tùy thuộc vào vị trí bị bệnh mà có các thuật ngữ trong y học như viêm khớp gối, viêm khớp háng, viêm khớp vai, viêm khớp ngón tay, ngón chân…

– Trong y học, bệnh viêm khớp có khoảng 100 loại khác nhau. Trong đó, gặp nhiều nhất vẫn là các dạng sau:

Viêm xương khớp: Còn được gọi là thoái hóa khớp. Bệnh gây phá hủy sụn khớp khiến đầu xương cọ sát vào nhau khi di chuyển, từ đó dẫn đến sưng viêm khớp. Bệnh xuất hiện chủ yếu ở lứa tuổi ngoài 40 trở nên và ảnh hưởng đến các khớp ở bàn tay, khớp hông, khớp gối hay cột sống.
Viêm khớp dạng thấp: Căn bệnh này trước tiên ảnh hưởng đến phần màng hoạt dịch rồi lan dần đến sụn khớp, đầu xương dưới sụn và các mô mềm xung quanh. Đây là một dạng viêm khớp mãn tính có liên quan đến yếu tố tự miễn. Bệnh không chỉ gây tổn thương tại khớp mà còn ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác như da, tim, phổi…

Một số nguyên nhân gây viêm khớp

Ảnh hưởng của quá trình lão hóa: Tuổi tác càng cao thì xương khớp càng bị thoái hóa, suy yếu. Hiện tượng này diễn ra mạnh mẽ ở lớp sụn bao bọc quanh khớp khiến cho lớp sụn bị mỏng đi. Do vậy mà các đầu xương có hiện tượng ma sát mạnh hơn khi vận động dẫn đến tổn thương, sưng đau khớp.
Béo phì: Ở những người bị béo phì, các khớp chịu nhiều áp lực hơn nên có tốc độ lão hóa nhanh và dễ bị viêm khớp.
Thay đổi thời tiết: Nhiệt độ lên xuống thất thường làm ảnh hưởng đến độ nhớt của dịch khớp và khả năng tuần hoàn máu đến các khớp. Đặc biệt là trong mùa đông dịch khớp đặc quánh lại khiến cho ổ khớp không được bôi trơn ở mức cần thiết. Điều này khiến khớp dễ bị tổn thương, viêm nhiễm và đau nhức.
Do chấn thương: Bệnh viêm khớp có thể phát triển sau một chấn thương kéo dài ở khớp, dây chằng, gân, cơ hay phần mềm quanh khớp. Các vận động viên thể thao, người lao động nặng nhọc rất dễ bị bệnh vì nguyên nhân này.
Ít vận động: Sự phát triển của công nghệ và nhịp sống hiện đại khiến con người ngày càng ít vận động. Điều này làm tăng nguy cơ bị béo phì, tim mạch và các bệnh lý về xương khớp, trong đó bao gồm cả bệnh viêm khớp.
Lao động, sinh hoạt không đúng tư thế: Khuân vác vận nặng quá mức, đứng lâu, ngồi nhiều một chỗ khiến cơ xương khớp bị co cứng, phù nề, lâu ngày tiến triển thành viêm khớp.
Di truyền: Yếu tố di truyền cũng có liên quan đến sự phát triển của căn bệnh này, đặc biệt là viêm khớp dạng thấp. Ngoài ra, nếu trong gia đình có tiền sử bị bệnh lupus ban đỏ hệ thống thì bạn cũng có nguy cơ bị bệnh viêm khớp cao.
Do ảnh hưởng của nghề nghiệp: Những người làm việc phải vận động tay chân nhiều, khuân vác hay ngồi lâu trước màn hình máy tính có nguy cơ bị viêm khớp cao hơn những người khác.

Các triệu chứng của bệnh viêm khớp

Khi mới khởi phát, bệnh viêm khớp thường tiến triển một cách âm ỉ trong giai đoạn đầu. Sang đến giai đoạn tiến triển, các triệu chứng bộc lộ ra bên ngoài nhiều hơn. Người bệnh có thể nhận thấy các dấu hiệu rõ nét như:

Đau nhức xương khớp

Tùy thuộc vào khu vực bị ảnh hưởng mà vị trí đau có thể khác nhau. Các khớp bị viêm đau nhiều nhất thường là khớp gối, khớp háng, khớp vai, khớp cổ tay hay khớp các ngón tay chân… Bạn có thể bị đau nhức khớp dữ dội cả ngày lẫn đêm nếu bị viêm khớp nặng.

Cứng khớp

Khớp bị viêm thường có biểu hiện bị cứng, khó cử động. Triệu chứng này được nhìn thấy rõ nét nhất là sau khi ngủ dậy. Cần nghỉ ngơi, xoa bóp vài phút tình trạng này sẽ khá hơn.

Sưng đỏ khớp

Sưng khớp là hậu quả tất yếu khi bị viêm nhiễm. Khớp bị viêm thường có biểu hiện sưng phù, đỏ, nóng ấm. Chỉ cần ấn nhẹ cũng thấy đau. Điều này có thể làm giới hạn phạm vi cử động của khớp.

Có tiếng kêu lạ phát ra từ khớp khi cử động

Đây cũng là một trong những triệu chứng điển hình của bệnh viêm khớp. Khi bị viêm, lượng chất dịch bôi trơn khớp bị giảm sút, cùng với đó lớp sụn bảo vệ khớp cũng bị hao mòn đáng kể. Chính vì vậy, các đầu xương có sự cọ sát vào nhau mỗi khi cử động làm phát ra tiếng kêu “lục cục”, “lạo xạo” tại khớp bị tổn thương.

Yếu cơ

Để tránh bị đau, nhiều bệnh nhân chủ yếu nghỉ ngơi ở một chỗ. Điều này vô tình khiến cho khí huyết không được lưu thông tốt, các cơ bắp xung quanh khớp bị viêm cũng suy yếu dần, thậm chí bị teo lại.

Biến dạng khớp

Khi bị viêm khớp nặng, hệ thống sụn xương và dây chằng bị hư hại nghiêm trọng khiến cho khớp bị biến dạng. Đầu xương có thể lệch hẳn ra ngoài gây khó khăn, đau cho người bệnh mỗi khi vận động.

Các dấu hiệu khác:

Bên cạnh các triệu chứng trên, người bị viêm khớp có thể gặp các dấu hiệu toàn thân như sốt, mệt mỏi, mất ngủ, kém tập trung trong công việc…

Bệnh viêm khớp có nguy hiểm không?

– Nếu không được điều trị kịp thời ngay ở giai đoạn cấp tính, bệnh viêm khớp sẽ ngày càng tiến triển nặng hơn, có khuynh hướng tái phát nhiều lần trong năm và trở thành một căn bệnh mãn tính khó chữa trị.

– Lúc này, người bệnh không những bị giảm dần chức năng cử động của khớp, khả năng lao động mà còn có nguy cơ phải đối mặt với các biến chứng như:

Teo cơ
Dính khớp, biến dạng khớp
Bại liệt, tàn phế suốt đời
Tổn thương về tim mạch trong các trường hợp bị viêm khớp dạng thấp.

Do tính chất nguy hiểm của bệnh, các chuyên gia khuyến cáo nếu có bất kỳ dấu hiệu nào của viêm khớp bạn cũng nên tới các cơ sở y tế có chuyên khoa xương khớp khám và điều trị ngay. Tránh chần chừ hoặc tự chữa trị tại nhà bằng các phương pháp phản khoa học khiến bệnh viêm khớp ngày càng tiến triển nghiêm trọng hơn.

Phương pháp chẩn đoán viêm khớp

Chẩn đoán viêm khớp là bước quan trọng cho phép bác sĩ xây dựng được phác đồ điều trị phù hợp cho mỗi bệnh nhân. Để xác định bệnh, bác sĩ sẽ áp dụng một số kỹ thuật như:

Thăm khám lâm sàng: Bác sĩ quan sát bằng mắt thường để tìm kiếm các dấu hiệu viêm khớp bên ngoài, đánh giá chức năng vận động, đồng thời ghi nhận các triệu chứng bệnh nhân đang gặp phải.
Xét nghiệm hình ảnh: Bao gồm một trong các phương pháp chụp X-quang, CT scan, siêu âm khớp, chụp cộng hưởng từ MRI. Những kỹ thuật này sẽ giúp bác sĩ đánh giá được cấu trúc, mức độ tổn thương của khớp bị viêm thông qua hình ảnh ghi nhận được.
Xét nghiệm máu: Số lượng tế bào bạch cầu tăng có thể cho thấy nguyên nhân gây viêm khớp là do nhiễm trùng.

Bị viêm khớp phải làm sao?

Những loại thuốc tây trị viêm khớp thường được bác sĩ chỉ định cho bệnh nhân viêm khớp là:

Thuốc giảm đau: paracetamol, tramadol, hydrocodone… có hiệu quả chặn đứng chuỗi phản ứng truyền cảm giác đau tới trung ương thần kinh. Từ đó, đem đến cảm giác dễ chịu, thoải mãi cho người bệnh.
Thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs): Ibuprofen, Naproxen… vừa giảm đau vừa có công dụng kháng viêm.
Thuốc chống thấp tác dụng chậm: Methotrexate và Hydroxychloroquine… thường được kê cho bệnh nhân viêm khớp dạng thấp. Nhóm thuốc này giúp làm chậm tiến trình phát triển của bệnh.
Tác nhân sinh học: Etanercept và infliximab thường được sử dụng chung với nhóm thuốc chống thấp tác dụng chậm. Thuốc tập trung tác động vào các phân tử protein liên quan đến phản ứng miễn dịch, gây ức chế hệ thống miễn dịch, ngăn phản ứng viêm xảy ra.
Thuốc chứa Corticosteroid: Prednisone và Cortisone có tác dụng giảm viêm và ức chế hệ thống miễn dịch. Thuốc tồn tại nhiều tác dụng phụ nguy hiểm, người bệnh nên cân nhắc trước khi áp dụng.

– Người bệnh không cảm nhận được cơn đau sẽ dễ lầm tưởng bệnh đã không còn. Thực tế, tổn thương bên trong khớp vẫn tồn tại và nếu không được can thiệp đúng cách sẽ tiếp tục tiến triển.

– Dùng thuốc trong thời gian dài cũng tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ ảnh hưởng đến sức khỏe: Đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, đau dạ dày, tá tràng… Người bệnh không nên tự ý dùng thuốc, cần tuân thủ đúng liều lượng, chỉ dẫn của bác sĩ điều trị.

+ Phẫu thuật chữa viêm khớp:

– Đối với những trường hợp viêm khớp nghiêm trọng, không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật cho bệnh nhân tương ứng với tình trạng bệnh:

Phẫu thuật làm cứng khớp
Phẫu thuật thay khớp
Rửa ổ khớp cải thiện mô sụn
Khoan ổ khớp kích thích tạo xương
Phẫu thuật tạo hình xương
Cấy ghép tế bào sụn, phục hồi sụn
Phẫu thuật loại bỏ 1 phần khớp
Phẫu thuật thay khớp nhân tạo
Phẫu thuật hợp nhất các khớp…

– Đây là phương pháp chữa viêm khớp tồn tại nhiều rủi ro như mất máu trong và sau phẫu thuật, nhiễm trùng, gây đau đớn thậm chí gây liệt.

Tham khảo thêm:

Nhận diện và phát hiện sớm viêm tủy xương

KHÔ KHỚP CĂN BỆNH VỚI NHIỀU NGUY CƠ TIỀM ẨN

ĐẨY LÙI ; NỖI ÁM ẢNH ; BỆNH KHỚP KHI ĐÔNG VỀ