Thảo Dược Việt Nam – Cây Actiso đỏ – Phần 2

Cây Atiso đỏ – Phần 2

Actiso đỏ hay còn gọi là cây Bụp giấm thường được sử dụng để điều trị các bệnh lý về gan, hỗ trợ tiêu hóa, giúp lợi tiểu tự nhiên và cải thiện chức năng của túi mật.

Đặc điểm sinh thái cây Atiso đỏ

  • Cây Bụp giấm (Actiso đỏ) là cây sống hàng năm, có thể cao khoảng 1.5 – 2 mét, phân nhánh ở gần gốc cây, thân cây màu tím nhạt, bóng. Lá cây thuôn hình trứng, nguyên có răng cưa nhỏ, đều.
  • Hoa Bụp giấm (Actiso đỏ) mọc đơn độc, ở nách lá, gần như không có cuống. Tràng hoa có màu vàng hồng hoặc tía, đôi khi có màu trắng. Đài hoa hợp, có lông nhỏ, đầu hoa nhọn, đều. Mùa hoa vào tháng 7 – 10.
  • Quả nang có hình trứng, bên ngoài có một lớp lông thô.
Thảo Dược Việt Nam - Cây Atiso - Phần 2 : Cây Atiso đỏ ( Cây bụp giấm)
Thảo Dược Việt Nam – Cây Actiso – Phần 2 : Cây Atiso đỏ ( Cây bụp giấm)

Thành phần hóa học

Trước đây người ta cho rằnghoạt chất là Cynarrin. Những  nghiên cứu gần đây chứng minh rằng có nhiều hoạt chất khác nhau chứ không riêng gì Cynarrin (Ernst E. Naturamed 1995).

Trong Ác ti sô chứa 1 chất đắngcó phản ứng Acid gọi là Cynarin (Acid 1 – 4 Dicafein Quinic). Còn có Inulin, Tanin, các muối kim loạiK (tỉ lệ rất cao), Ca, Mg, Natri.

Lá Actiso chứa:

Acid hữu cơ bao gồm:

  • Acid Phenol: Cynarin (acid 1 – 3 Dicafeyl Quinic) và các sản phẩm của sự thủy phân (Acid Cafeic, acid Clorogenic, acid Neoclorogenic).
  • ·Acid Alcol.
  • ·Acid Succinic.

Hợp chất Flavonoid (dẫn chất của Luteolin), bao gồm:

  • Cynarozid ( Luteolin – 7 – D Glucpyranozid), Scolymozid
  • (Luteolin – 7 – Rutinozid – 3’ – Glucozid).
    • Thành phần khác: Cynaopicrin là chất có vị đắng, thuộc nhóm Guaianolid.
    • Dược điểnRumani VIII qui định dược liệu phải chứa trên 1% Polyphenol toàn phần và 0,2% hợp chất Flavonoid.

Theo R.Paris, hoạt chất (Polyphenol) tập trung ở lá, có nhiều nhất ở phiến lá (7,2%) rồi đến ho (3,48%), đến cụm hoa, rễ, cuống lá.

Lá chứa nhiều hoạt chất nhất: 1,23% Polyphenol, Clorogenic acid 4%, hợp chất Flavonoid (đặc biệt là Rutin), sau đó đến thân (0,75%), rễ (0,54%). Dẫn chất Caffeic như Clonogenic acid, Neoclorogenic acid, Cyptoclorogenic acid, Cynarin. Sesquiterpen lacton: Cynarpicrin, Dehydrocynaropicrin, Grossheimin, Cynatriol.

Hoạt chất trong phiến lá cao gấp 10 lầntrong cuống lá.

Lá non chứa nhiều hoạt chất (0,84%) hơn lá mọc thành hìnhhoa thị ở mặt đất (0,38). Nếu sấy ở nhiệt độ cao thì lá mau khô nhưng lại mau mất hoạt chất. Ở nhiệt độ thấp, việc làm khô sẽ lâu hơn. Lá cần được ổn định trước rồi mới chuyển thành dạng bào chế. Ngọn có hoa chứa Inulin, Protein (3,6%), dầu béo (0,1%), Carbon Hydrat (16%), chất vô cơ (1,8%0, Ca (0,12%), P (0,10%), Fe (2,3mg/100g), Caroten (60 Unit/100g tính ra Vitamin A).

Thân và lá còn chứa muối hữu cơ của các kim loại K,Ca, Mg, Na. Hàm lượng Kali rất cao.

Rễ: hầu như không có dẫn chất của Cafeic acid, bao gồm cả Clorogenic acid và Sesquiterpen lacton. Rễ chỉ đều thông tiểu chứ không có tác dụng tăng tiết mật (Herbal Medicine 1999).

Cây Atiso đỏ - Cây Bụp Giấm
Cây Actiso đỏ – Cây Bụp Giấm

Đặc tính dược lý

Actiso đỏ có vị hơi chua, tính mát, có mùi thơm nhẹ

Theo y học hiện đại:

  • Tác dụng hạ mỡ máu trong 1 – 3 tháng nhờ khả năng làm giảm Cholesterol toàn phần.
  • Tác dụng hạ huyết áp trong 4 – 6 tuần.
  • Tác dụng hạ đường huyết, giảm rối loạn Lipid máu, hỗ trợ điều trị ung thư và huyết áp cao.
  • Bảo vệ gan ở bệnh nhân rối loạn chuyển hóa.
  • Dịch chiết Methanol từ cây Actiso đỏ có thể ức chế một số tế bào ung thư dạ dày, trực tràng, bạch cầu, niêm mạc miệng.
  • Tác dụng an thần, hạ sốt, giảm đau, tăng khả năng bài tiết ure của thận.
  • Hỗ trợ giảm cân, chữa đau dạ dày, phòng ngừa điều trị béo phì.
  • Tăng cường hệ thống miễn dịch.

Theo y học dân gian:

  • Nhuận tràng, lợi tiểu, lợi mật.
  • Lọc máu, giảm áp suất tác động lên các mạch máu.
  • Kích thích nhu động ruột, hỗ trợ điều trị rối loạn tiêu hóa.
  • Giảm cân, phòng ngừa và điều trị béo phì.
Cây bụp giấm có rất nhiều công dụng
Cây bụp giấm có rất nhiều công dụng

Một sốc bài thuốc với cây Actiso đỏ

Trà Actiso đỏ

  • Tác dụng:
    • Thanh nhiệt
    • giải độc
    • hạ huyết áp
    • giảm cân
    • giảm mỡ trong máu
    • hỗ trợ nhuận tràng
    • lợi tiểu
  • Cách pha trà:
    • Sử dụng 70 g hoa Actiso đỏ tươi hoặc 30 g hoa khô, rửa sạch, dùng hãm với 700 ml nước, dùng uống trong ngà.
    • Có thể cho thêm đường để cải thiện hương vị.
Cây bụp giấm thanh nhiệt giải độc rất tốt
Cây bụp giấm thanh nhiệt giải độc rất tốt

Ngừa ho

  • Sử dụng một lượng vừa đủ hoa Bụp giấm tươi, rửa sạch, để ráo nước.
  • Xếp hoa bụp giấm vào bình, cứ một lớp hoa là một lớp đường.
  • Dùng ngâm liên tục trong 15 ngày là sử dụng được.
  • Mỗi ngày dùng uống 30 ml.

Rượu Actiso đỏ hỗ trợ hệ thống tiêu hóa, nhuận tràng, chống táo bón

  • Sử dụng 600 g hoa Bụp giấm khô, rửa sạch, để ráo nước, dùng ngâm với 150 ml mật ong và 3 lít rượu 40 độ, trong khoảng 10 ngày.

Mỗi ngày dùng 1 – 2 chén rượu để kích thích tiêu hóa và hỗ trợ nhuận tràng.

Xem thêm bài viết : 

Tìm hiểu về cây tam thất

Tìm hiểu về cách thức ăn uống cho người bị đau dạ dày

Thông tin thêm về Dược Phẩm 365 :

Fanpage 

Youtube